ΟΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΕΚΛΕΓΟΝΤΑΙ ΠΙΑ

ΟΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΕΚΛΕΓΟΝΤΑΙ ΠΙΑ

   «Αν δεν θέλετε να την πείτε πτώχευση, μην τη λέτε πτώχευση. Πείτε την αναδιάρθρωση υπό πίεση. … αλλά ακόμη και εάν δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε την βρώμικη λέξη πτώχευση, θα είναι ελεγχόμενες αναδιαρθρώσεις χρέους οι οποίες θα αρχίσουν από την Ελλάδα».

   Αυτά δήλωνε τον Οκτώβρη του 2010 ο N. Roubini  σε συνέντευξή του.  Ο Roubini εξέφρασε αυτό που ήταν στους πάντες γνωστό. Η αδυναμία αποπληρωμής του ελληνικού δημοσίου χρέους ήταν μαθηματικά βέβαιη. Η Ελλάδα θα οδηγείτο σε πτώχευση. Το πλέον σημαντικό όμως, στα γεγονότα που διαδραματίζονται τα τελευταία χρόνια στη διεθνή οικονομική και πολιτική σκηνή, με επίκεντρο χώρες αναπτυγμένες, δεν είναι η πτώχευση. Η πτώχευση είναι κάτι συνηθισμένο στην πολιτική και οικονομική ιστορία. Εκείνο που δεν είναι συνηθισμένο και αποτελεί νέο δεδομένο είναι οι διαδικασίες με τις οποίες οδηγούνται πλέον οι χώρες σε πτώχευση και η μετατροπή αυτής της διαδικασίας σε μοχλό αναδιάρθρωσης του παγκόσμιου οικονομικού και πολιτικού συστήματος. Όσα ακολουθούν θα είναι λάθος να προσληφθούν σαν μια ακόμη συνωμοσιολογική θεωρία. Κανένα κέντρο δεν συνωμοτεί κατά της Ελλάδας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας. Πολύ απλά η εξέλιξη του καπιταλισμού και η φάση στην οποία βρίσκεται σήμερα του επιβάλλουν, εξ αντικειμένου, τη συμπεριφορά που διαπιστώνουμε σε μια αγωνιώδη προσπάθειά του να συνεχιστεί η καπιταλιστική συσσώρευση.

  Ένα σημαντικό μέρος αυτής της προσπάθειας, όταν αυτή άρχισε να επεκτείνεται στις αναπτυγμένες χώρες, εκτυλίσσεται  στην Ελλάδα και όσα συμβαίνουν σήμερα σε αυτή αποτελούν το προοίμιο των μεταβολών που θα αγκαλιάσουν το σύνολο των αναπτυγμένων χωρών και θα οδηγήσουν, με ταχύτατους ρυθμούς, τον κόσμο ολόκληρο σε μία νέα πολιτική κατάσταση. Οι μεταβολές που έγιναν στον καπιταλισμό από τη δεκαετία του 1970 και μετά επέβαλλαν  και μια μεταβολή στον τρόπο διαχείρισης του παγκόσμιου πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος.  Η σημαντικότερες  από τις μεταβολές αυτές είναι:

 1. Η στασιμότητα στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στις αναπτυγμένες χώρες.

 2. Η διάχυση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής σε όλο τον πλανήτη και η μεταφορά της παραγωγής στις υπό ανάπτυξη χώρες.

 3. Η απόλυτη διεθνοποίηση του κεφαλαίου με τη ανάπτυξη και την κυριαρχία του χρηματοοικονομικού τομέα του.

 4. Το απρόσωπο του κεφαλαίου αυτού και η διαχείρισή του από τεχνοκράτες.

   Τα δεδομένα και οι μεταβολές αυτές επέβαλλαν τη λήψη μέτρων και αποφάσεων για μια παγκόσμια διακυβέρνηση του κεφαλαίου η οποία και θα βρισκόταν πάνω κι έξω από τις εθνικές κυβερνήσεις. Το παραπάνω δεν σημαίνει καθόλου το τέλος του έθνους κράτους. κάθε άλλο μάλιστα. Επικεφαλής αυτής της προσπάθειας βρίσκονται οι εθνικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας κυρίως. Είναι μια διαδικασία επιβολής επομένως των συμφερόντων των αστικών τάξεων των χωρών αυτών επί των αστικών τάξεων και των εργαζόμενων των υπόλοιπων χωρών, αναπτυγμένων ή μη. Όργανο της προσπάθειας για παγκόσμια υποταγή των εργαζόμενων όσο το δυνατόν περισσότερων χωρών στα συμφέροντα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και σε συνεργασία μαζί του, για την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ε.Ε. Μέχρι τώρα οι χώρες οι οποίες σε ποικίλους βαθμούς βρίσκονται υπό την επικυριαρχία των παραπάνω οργανισμών είναι η Λετονία, η Ουγγαρία, η Μολδαβία, η Ουκρανία, η Σερβία, το Κόσσοβο, η Βοσνία Ερζεγοβίνη και η Ρουμανία. Οι χώρες αυτές βρίσκονται στην ευρωπαϊκή περιφέρεια και στον παραπάνω κατάλογο δεν συμπεριλάβαμε τις χώρες τις Λατινικής Αμερικής και της νοτιοανατολικής Ασίας που βρίσκονται υπό παρόμοιο καθεστώς.

   Η διαδικασία επομένως αυτή έρχεται να αντικαταστήσει τις παλιότερες μεθόδους επιβολής της κυριαρχίας της αστικής τάξης μιας χώρας επί της αστικής τάξης άλλων χωρών, αλλά και της συνολικής οικονομίας μιας χώρας στην υπηρεσία μιας άλλης, και η οποία είχε σαν μέσο τον πόλεμο. Το παραπάνω καθόλου δεν σημαίνει πως οι αστικές τάξεις των μεγάλων καπιταλιστικών χωρών έγιναν φιλειρηνικές. Σημαίνει απλά πως, στην παρούσα φάση, ο πόλεμος όχι μόνο δεν είναι εφικτός αλλά είναι και λιγότερο αποτελεσματικός σε σχέση μα την δυνατότητα κυριαρχίας επί της οικονομίας μιας χώρας μέσω του χρήματος. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η μεταφορά πλούτου από την κυριαρχούμενη χώρα στις επικυρίαρχες χωρίς έξοδα κατοχής και αντιδράσεις.

   Η κατοχή αυτή είναι ιδιότυπη και παρουσιάζει νέα χαρακτηριστικά. Εκτός του ότι δεν έχει στη βάση της την στρατιωτική ήττα και τη στρατιωτική κατοχή είναι δυνατή μόνο με την ενεργό συμμετοχή των κυβερνήσεων των υπό κατοχή χωρών.  Δεν αρκεί η απλή συναίνεση ή η ανοχή. Απαιτείται η δράση εκείνη των κυβερνήσεων η οποία αφ΄ ενός θα δημιουργήσει το κλίμα απάθειας και αποδοχής της κατοχικής κατάστασης από τη μεριά του λαού και από την άλλη θα δημιουργήσει το θεσμικό και νομικό εκείνο πλαίσιο που θα κάνει αποδοτική την κατοχή. Το πρώτο επιτυγχάνεται με την καλλιέργεια κλίματος φόβου και μοιρολατρίας μέσα από την προπαγάνδιση της ιδέας του μονόδρομου για την ακολουθούμενη από την κυβέρνηση πολιτική. Η επιτυχία της πολιτικής αυτής στηρίζεται στη χρήση του «ευγενούς ψεύδους». (δες άρθρο  Ήταν, κάποτε η αστική Δημοκρατία). Από το 2009 η προσπάθεια κυριαρχίας ξέφυγε από τα περιφερειακά κράτη και άρχισε να επεκτείνεται στα αναπτυγμένα και μάλιστα σε εκείνα, που αν και βρίσκονταν στον πυρήνα των αναπτυγμένων κρατών, παρουσίαζαν μια σειρά από ιδιαιτερότητες και ήσαν ταυτόχρονα και μικρού οικονομικού βάρους. Η πρώτη προσπάθεια επιβολής επικυριαρχίας έγινε στην Ελλάδα και με πρόσχημα την κρίση του δημοσίου χρέους.

   Η Ελλάδα θα ήταν πρώτη αναπτυγμένη χώρα τη διακυβέρνηση της οποίας θα ασκούσαν γραφειοκράτες που θα βρίσκονταν στην υπηρεσία του διεθνούς χρηματοοικονομικού κυρίως κεφαλαίου. Και η ελληνική αστική τάξη; Η ελληνική αστική τάξη δεν κατόρθωσε ποτέ να αρθεί στο ύψος της αποστολής της. Παραμένοντας πάντα παρασιτική και κομπραδόρικη είχε έντονα ραγιάδικα χαρακτηριστικά και δρούσε ως υπηρέτης των αστικών τάξεων άλλων χωρών. Τα χαρακτηριστικά  αυτά εντάθηκαν κατά την περίοδο αυτή, εξαιτίας και της χρόνιας κρίσης του καπιταλισμού, με αποτέλεσμα η ελληνική αστική και το ανώτερο τμήμα της μικροαστικής τάξης να χάσει κάθε αναπτυξιακό και παραγωγικό χαρακτηριστικό. Στόχος της, αν και όχι ιδιαίτερα συνειδητοποιημένος, μάλλον είναι η μετατροπή της Ελλάδας σε φτηνό διαμετακομιστικό και τουριστικό κέντρο που θα βρίσκεται στην υπηρεσία του διεθνούς κεφαλαίου με παράλληλη καταστροφή της όποιας παραγωγικής βάσης. Οι στόχοι αυτοί υπηρετούνταν εξαιρετικά από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μια και οι αντιστάσεις των παραδοσιακών δεξιών πολιτικών δυνάμεων στην εκχώρηση της εθνικής ανεξαρτησίας, ή σημαντικού μέρους της, σε υπερεθνικούς οργανισμούς θα ήταν μεγαλύτερη κάτι που φάνηκε και στην περίπτωση της Ιρλανδίας και της δεξιάς αντιπολίτευσης της Πορτογαλίας.

   Πολύ δύσκολα μπορεί να βρεθεί κυβέρνηση η οποία θα δεχτεί να υπογράψει όρο όπως αυτόν της παραγράφου 11 του παραρτήματος 4 του μνημονίου που προβλέπει: «Ούτε ο δανειολήπτης ούτε τα περιουσιακά του στοιχεία έχουν ασυλία λόγω εθνικής κυριαρχίας ή διαφορετικά λόγω της δικαιοδοσίας κατάσχεσης-συντηρητικής ή αναγκαστικής- ή αναγκαστικής εκτέλεσης σε σχέση με οποιαδήποτε ενέργεια-διαδικασία σχετικά με τη σύμβαση». Ο παραπάνω κατάπτυστος όρος έχει δύο προηγούμενα στην ελληνική ιστορία. Την πράξη υποτέλειας του Κωλέττη το 1826 και τις δανειακές συμβάσεις των δωσιλογικών κατοχικών κυβερνήσεων με τις κατοχικές δυνάμεις. (την επισήμανση του την οφείλω στον Δημήτρη Καζάκη).

  Για την ευόδωση των στόχων του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου ήταν απαραίτητη, επομένως, η ενεργός συμβολή της ελληνικής κυβέρνησης. Η χρήση του ψεύδους στην πολιτική είχε και στην Ελλάδα ισχυρή και παλιά παρουσία. Επί κυβερνήσεων Σημίτη  επικεντρώθηκε γύρω από την «ισχυρή Ελλάδα στο Ισχυρό ευρώ». Με τη μέθοδο του ψεύδους ξεπουλήθηκαν μια μεγάλη σειρά δημοσίων επιχειρήσεων και η εκχώρηση δικαιωμάτων του δημοσίου σε ιδιώτες μέσα από τα πασίγνωστα ΣΔΙΤ. Ταυτόχρονα άρχισε και η μεταβολή των εργασιακών σχέσεων με το κράτος να δίνει πάλι πρώτο το παράδειγμα με τη χρησιμοποίηση ενοικιαζόμενων εργαζόμενων από τις δημόσιες υπηρεσίες. Κατά την ίδια περίοδο εντάθηκε ο δανεισμός του δημοσίου για πράγματα εντελώς ασήμαντα όπως οι ολυμπιακοί αγώνες. Πάνω στο ίδιο μοτίβο κινήθηκε και η πολιτική των κυβερνήσεων τα Νέας Δημοκρατίας. Ενώ όλοι γνώριζαν το ύψος του δημόσιου χρέους (δες άρθρο Πτώχευση! Σοκ και δέος πάνω από την Ελλάδα) καμώνονταν πως το αγνοούσαν 

   Η περίοδος όμως που το ψεύδος κατέστη το βασικό στοιχείο της πολιτικής είναι η περίοδος της κυβέρνησης του Γ.Α, Παπανδρέου. Ξεκίνησε με τη δήλωση πως «λεφτά υπάρχουν», με μοναδικό στόχο να κερδίσει τις εκλογές και να υλοποιήσει τα σχέδια του διεθνούς κεφαλαίου τα οποία και, μάλλον, είχαν εξυφανθεί σε σημαντικό βαθμό. Για να τεθούν όμως σε εφαρμογή ήταν απαραίτητη μια κυβέρνηση απολύτως εθελόδουλη. Η μέθοδος του «ευγενούς ψεύδους» συνεχίστηκε με την δήθεν «αποκάλυψη» του χρέους της Ελλάδας. Στόχος της προσπάθειας αυτής ήταν η δημιουργία σοκ στην ελληνική κοινωνία και η  υπό καθεστώς άγνοιας και φόβου  εμφάνιση της κυβέρνησης και της πολιτικής της ως της μοναδικής σωτήριας οδού. Οι δημιουργοί της κατάστασης στην οποία είχε περιέλθει η χώρα εμφανίζονταν πλέον ως σωτήρες με στόχο την παραπέρα υλοποίηση των σχεδίων μετατροπής της Ελλάδας σε προτεκτοράτο του διεθνούς κεφαλαίου.

  Θεωρώ μάλλον αδύνατον να αγνοούσαν το μέγεθος του χρέους. Επαναλαμβάνω, με το φόβο να γίνομαι κουραστικός, πως ήταν απολύτως γνωστό. Όταν οι διαδικασίες ανατροπής των εργασιακών και κοινωνικών κατακτήσεων των Ελλήνων εργαζόμενων είχαν προχωρήσει αρκετά και η δημόσια περιουσία, όση είχε απομείνει, είχε μπει στο δρόμο του ξεπουλήματος η αλήθεια για την πτώχευση μπορούσε να αποκαλυφθεί και οι νέες διαδικασίες  μόνιμης υπαγωγής της χώρας υπό διεθνή οικονομική επικυριαρχία μπορούσαν να προχωρήσουν.  Όταν το ψεύδος της σωτηρίας της χώρας από την πτώχευση είχε πλέον παίξει το ρόλο του και οι ανατροπές είχαν συντελεστεί μπορούσε πλέον να βγει από το προσκήνιο και τη θέση του να πάρει η πτώχευση. Μια πτώχευση που θα γινόταν με τους όρους των δανειστών και θα είχε ως μακροπρόθεσμο στόχο τη μόνιμη πρόσδεση τη χώρας μας αρχικά, αλλά και μιας σειράς άλλων χωρών, στο άρμα του κεφαλαίου.

   Η διαδικασία αυτή ονομάστηκε «ελεγχόμενη χρεοκοπία» και δεν είναι κάτι άλλο παρά πτώχευση με τους όρους των δανειστών. Όταν παύση στην  Ελλάδα  η ισχύς του μνημονίου το χρέος θα έχει ξεπεράσει το 160% του ΑΕΠ και η οικονομική χειραγώγηση από τη μεριά των δανειστών θα είναι απόλυτη και φυσικά δεν θα έχει χρονικό ορίζοντα τέλους. Η οικονομική επικυριαρχία θα επεκτείνεται στο διηνεκές, όπως τουλάχιστον ελπίζουν οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι και τα κυρίαρχα ιμπεριαλιστικά κράτη.  Το γεγονός αυτό είναι φυσικά κάτι νέο στην ιστορία και δεν έχει σαν στόχο μόνο την Ελλάδα. Ακολουθούν σε πολύ σύντομο διάστημα η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και ίσως και η Ιταλία αν και το οικονομικό μέγεθος της τελευταίας είναι αρκετά μεγάλο.

   Το γεγονός πως οι κυβερνήσεις, οι οποίες παίζουν ενεργό ρόλο στην υλοποίηση του σχεδίου, είναι εκλεγμένες δίνει μια επίφαση νομιμότητας στις ενέργειες της κυβέρνησης ενώ δημιουργούν ταυτόχρονα και ένα κλίμα συνενοχής. Αυτό το στόχο είχε εξάλλου το «μαζί τα φάγαμε» του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Πάγκαλου. Το κλίμα συνενοχής σε συνδυασμό με τον παραλυτικό ρόλο του φόβου έδιναν στην κυβέρνηση το χρόνο που χρειαζόταν για να περάσει, με τις ελάχιστες αντιδράσεις, το νομοθετικό εκείνο πλαίσιο που θα σάρωνε το σύνολο των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων καθιστώντας έτσι τη χώρα έναν ιδανικό προορισμό για το διεθνές παρασιτικό κεφάλαιο. Η νομοθετική κατοχύρωση της διαδικασίας αυτής γινόταν ακόμη ευκολότερη καθώς ένας σημαντικός αριθμός των βουλευτών των δύο μεγάλων κομμάτων ήσαν παντελώς ασήμαντοι και άσχετοι που ούτε ήξεραν ούτε καταλάβαιναν και ούτε είχαν την διανοητική ικανότητα να καταλάβουν. Ο ρόλος επομένως της κυρίαρχης πολιτικής ελίτ ήταν αρκετά εύκολος.     

   Η επικυριαρχία της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής ολιγαρχίας επί των χωρών δεν παραμένει φυσικά μόνο στον στενό οικονομικό τομέα. Επεκτείνεται στο σύνολο της πολιτικής μια και όλα έχουν σχέση με την οικονομία. Στην περίπτωση της Ελλάδας μπορούμε να το δούμε αυτό στα εθνικά λεγόμενα θέματα. Στο κυπριακό και στο Αιγαίο δρομολογούνται, από τη μεριά των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών κύκλων,  λύσεις προς το συμφέρον τους. Μυστικές διαπραγματεύσεις γίνονται εντατικά προς την κατεύθυνση παραχώρησης στους Τούρκους οικονομικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο ( δες άρθρο της Κύρας Αδαμ στην Ελευθεροτυπία 4/11/2010). Για το  λόγο αυτό η κυβέρνηση ούτε καν αναφέρεται στην καθιέρωση Αποκλειστικής Οικονομικής  Ζώνης από τη μεριά της Ελλάδας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η αλλαγή τακτικής, από μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, της μη αναχαίτισης των τουρκικών αεροσκαφών. (εφημερίδα Zaman 22/10/2010) η οποία ακολουθεί πιστά εντολές του ΝΑΤΟ. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το ναυάγιο του αγωγού Μπουργκάς Αλεξανδρούπολης καθ’ υπόδειξη των Αμερικάνων.

   Το πως θα εξελιχτεί η κατάσταση είναι μάλλον αμφίβολο. Τα σχέδια της παγκόσμιας οικονομικήσ επικυριαρχίας είναι καλά μόνο που είναι αποστειρωμένα. Δεν μπορούν να λάβουν υπόψη τους πως η οικονομία είναι μια κοινωνική διαδικασία και διεργασία. Μια κοινωνική έκκριση. Ως τέτοια επομένως υπόκειται υπό την κοινωνική έγκριση και τη συνεχή κοινωνική επικύρωση και αποδοχή και την ταξική πάλη. Τίποτα δεν είναι δεδομένο επομένως. Το αν και το κατά πόσο επομένως θα πραγματοποιηθούν και θα ολοκληρωθούν εναπόκειται στην κοινωνία και στους εργαζόμενους να το κρίνουν με τη δράση τους.

Γιώργος Π. Τριανταφυλλόπουλος